UBND TP.HCM vừa gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54/2017 của Quốc hội. Dự thảo này gây chú ý bởi đề xuất tăng mức thuế và phí liên quan đến bất động sản thứ hai. Cụ thể, khoản phí trước bạ khi mua và chuyển nhượng tài sản bất động sản, thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và thuế thu nhập cá nhân đối với việc bán nhà đất thứ hai trở lên có thể bổ sung nhiều chế tài mới. Mức phí trước bạ có thể lên tới 1 tỷ đồng/hồ sơ.
Nội dung đề xuất trong dự thảo nghị quyết thay thế
Trong dự thảo này, phương án 1 đưa ra thu thuế đối với nhà ở và bất động sản không được chủ sở hữu hoặc gia đình trực tiếp sử dụng. Ủy ban thường vụ Quốc hội sẽ là đơn vị quy định về căn cứ tính thuế, phương pháp cũng như thời hạn áp dụng.
Đối với phương án 2, HĐND TP.HCM sẽ quyết định áp dụng mức tăng thuế, đặc biệt là nâng mức thu lệ phí trước bạ khi mua và nhận chuyển nhượng bất động sản thứ hai từ 0,5% lên 2% giá trị chuyển nhượng. Mức tối đa phí trước bạ cho một hồ sơ chuyển nhượng cũng tăng theo, từ 500 triệu đồng/hồ sơ lên 1 tỷ đồng/hồ sơ.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, đề xuất này nhằm hướng hành vi mua bán, chuyển nhượng nhà đất theo hướng lành mạnh và bình ổn hơn. Nó sẽ góp phần đáp ứng nhu cầu mua thực của dân, cũng như nhu cầu đầu tư và cất giữ tài sản bằng nhà đất, nhằm không làm gia tăng tình trạng đầu cơ.
Ngoài ra, dự thảo này cũng dự đoán sẽ làm giảm tình trạng đầu cơ đối với những căn nhà bỏ hoang, từ đó hạn chế lãng phí nguồn tài nguyên xã hội và mở đường cho các chính sách căn cơ trong tương lai.
Những bất cập khi thực hiện đánh thuế bất động sản thứ hai
Ông Trần Khánh Quang, Tổng giám đốc Công ty BĐS Việt An Hòa, cho rằng nếu đề xuất này được thực hiện sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường bất động sản. Cụ thể, việc áp dụng thuế sẽ khiến nhiều nhà đầu cơ tìm cách tránh né thuế, chẳng hạn như bằng cách đứng tên bất động sản dưới tên người thân.
Việc thực hiện đánh thuế bất động sản thứ hai có thể tạo ra tình trạng suy giảm thanh khoản trên thị trường trong ngắn hạn. Người mua sẽ phải đang cân nhắc về khoản thuế mới, trong khi người bán cũng sẽ phải điều chỉnh giá bán để đảm bảo lợi nhuận, tạo ra sự mất cân bằng giữa giá mua và giá bán.
Hơn nữa, khi nhà đất tại TP.HCM bị áp thuế cao cùng với phí trước bạ tăng, dòng vốn có khả năng dịch chuyển đến các tỉnh lân cận. Điều này vẫn đang là một dấu hỏi lớn trong việc liệu đề xuất này có thực sự ngăn chặn được đầu cơ và tạo thêm nguồn thu cho thành phố hay không. Tuy nhiên, điều mà nhiều nhà đầu tư lo ngại là giá trị bất động sản có thể tăng kèm theo mức thuế, gây thêm khó khăn cho một thị trường vốn đang gặp khó.
Giải pháp khi đề xuất đi vào thực tiễn
Trước những bất cập có thể xảy ra, nhiều chuyên gia đề xuất rằng thu thuế đối với căn nhà thứ hai là cần thiết, tuy nhiên, việc thực thi cần được xây dựng trên một cơ sở dữ liệu rõ ràng về thị trường bất động sản. Cần có sự minh bạch về giá cả giao dịch thực tế và cập nhật thường xuyên để đảm bảo sự công bằng.
Một điểm quan trọng cần lưu ý là mức thuế phải dựa trên giá trị bất động sản. Không thể yêu cầu một người sở hữu bất động sản thứ hai trị giá hàng chục tỷ đồng phải chịu mức thuế giống như người chỉ sở hữu bất động sản có giá trị vài trăm triệu. Điều này sẽ gây ra sự bất hợp lý trong chính sách.
Ngoài ra, cần phải có những quy định rõ ràng về đối tượng bất động sản chịu thuế. Nhiều trường hợp, người dân mua nhà tại TP.HCM nhưng lại sở hữu tài sản thừa kế ở tỉnh khác cũng cần làm rõ về việc áp dụng thuế.
Để tránh tình trạng dòng vốn dịch chuyển ra ngoài TP.HCM do thuế cao, việc áp dụng đánh thuế bất động sản thứ hai cũng nên được thực hiện đồng bộ tại nhiều tỉnh thành. Đề xuất thu thuế bất động sản thứ hai của TP.HCM không chỉ nhằm mục đích quản lý mà còn để điều tiết thị trường. Tuy nhiên, cần có các nghiên cứu kỹ lưỡng để xác định mức thu hợp lý và đối tượng cụ thể để từ đó gây sự đồng thuận từ người dân.
